การเรียกชื่อสารประกอบอินทรีย์สามารถแบ่งออกเป็น 2 ระบบหลัก ๆ ดังนี้
ชื่อสามัญ (Common name) เป็นชื่อที่เรียกกันโดยทั่วไป โดยอาจตั้งชื่อตามสมบัติของสารประกอบ หรือตามแหล่งที่พบ เป็นต้น ตัวอย่างเช่น
- แอลกอฮอล์ (alcohol) ตั้งชื่อตามสมบัติการละลายน้ำได้ดี
- กรดคาร์บอกซิลิก (carboxylic acid) ตั้งชื่อตามสมบัติความเป็นกรด
- อีเทอร์ (ether) ตั้งชื่อตามคุณสมบัติที่คล้ายกับอากาศ (ether)
ระบบ IUPAC (International Union of Pure and Applied Chemistry) เป็นระบบการตั้งชื่อสารประกอบอินทรีย์ที่เป็นสากล โดยพิจารณาจากโครงสร้างของโมเลกุลของสารประกอบนั้น ๆ โดยใช้คำนำหน้าและคำต่อท้ายเพื่อระบุหมู่ฟังก์ชันและจำนวนอะตอมของธาตุต่าง ๆ ในโมเลกุล ตัวอย่างเช่น
หมู่ฟังก์ชัน | คำนำหน้า | คำต่อท้าย |
---|---|---|
พันธะคู่ | alkene | -ene |
หมู่ไฮดรอกซิล | alcohol | -ol |
หมู่คาร์บอนิล | aldehyde | -al |
หมู่อะมิโน | amine | -amine |
ตัวอย่างการเรียกชื่อสารประกอบอินทรีย์ตามระบบ IUPAC
โครงสร้างโมเลกุล | ชื่อสามัญ | ชื่อระบบ IUPAC |
---|---|---|
CH3CH2OH | เอทานอล | เอทิลแอลกอฮอล์ |
CH3CHO | แอซีทัลดีไฮด์ | เมทิลฟอร์มาลดีไฮด์ |
CH3NH2 | แอมโมเนีย | เมทิลแอมโมเนียม |
ระบบ IUPAC เป็นระบบการตั้งชื่อสารประกอบอินทรีย์ที่ถูกต้องและแม่นยำ แต่อาจมีความซับซ้อนและยากต่อการจดจำสำหรับสารประกอบอินทรีย์ที่มีโครงสร้างซับซ้อน อย่างไรก็ตาม ระบบ IUPAC มีประโยชน์ในการระบุสมบัติทางเคมีและทางกายภาพของสารประกอบอินทรีย์ได้อย่างชัดเจน