ในวิชาชีวะ ม.4 ยีนและโครโมโซมเป็นหน่วยพื้นฐานของพันธุกรรม ยีนเป็นหน่วยย่อยของโครโมโซม โครโมโซมเป็นโครงสร้างที่อยู่ภายในเซลล์ ทำหน้าที่เก็บข้อมูลทางพันธุกรรม ยีนและโครโมโซมมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นตัวกำหนดลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต
ยีน
ยีนเป็นหน่วยย่อยของโครโมโซม ทำหน้าที่ควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต ยีนประกอบด้วยสารพันธุกรรมที่เรียกว่า ดีเอ็นเอ (DNA) ดีเอ็นเอเป็นสารประกอบอินทรีย์ที่ประกอบด้วยน้ำตาล ฟอสเฟต และนิวคลีโอไทด์ ดีเอ็นเอของสิ่งมีชีวิตต่างๆ จะแตกต่างกันไป ความแตกต่างของดีเอ็นเอทำให้สิ่งมีชีวิตต่างๆ มีความแตกต่างทางพันธุกรรม
โครโมโซม
โครโมโซมเป็นโครงสร้างที่อยู่ภายในเซลล์ ทำหน้าที่เก็บข้อมูลทางพันธุกรรม โครโมโซมประกอบด้วยสารพันธุกรรมที่เรียกว่า ดีเอ็นเอ ดีเอ็นเอของสิ่งมีชีวิตต่างๆ จะเรียงตัวกันเป็นลำดับต่างๆ บนโครโมโซม ลำดับของดีเอ็นเอบนโครโมโซมเป็นตัวกำหนดลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต
ความสัมพันธ์ระหว่างยีนและโครโมโซม
ยีนเป็นหน่วยย่อยของโครโมโซม โครโมโซมประกอบด้วยยีนหลายๆ ยีน ยีนแต่ละยีนจะควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมเพียงหนึ่งลักษณะเท่านั้น
จำนวนยีนและโครโมโซม
จำนวนยีนและโครโมโซมของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดจะแตกต่างกันไป สิ่งมีชีวิตที่มีจำนวนยีนมากจะมีความแตกต่างทางพันธุกรรมมากกว่าสิ่งมีชีวิตที่มีจำนวนยีนน้อย สิ่งมีชีวิตที่มีโครโมโซมมากจะมีจำนวนยีนมากกว่าสิ่งมีชีวิตที่มีโครโมโซมน้อย
การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ยีนจะถูกถ่ายทอดจากพ่อแม่ไปยังลูกหลานผ่านทางเซลล์สืบพันธุ์ เซลล์สืบพันธุ์เป็นเซลล์ที่มีจำนวนโครโมโซมครึ่งหนึ่งของเซลล์ร่างกาย โครโมโซมของเซลล์สืบพันธุ์จะรวมตัวกันเพื่อสร้างเซลล์ใหม่ที่มีจำนวนโครโมโซมปกติ การรวมตัวของโครโมโซมในเซลล์สืบพันธุ์เรียกว่า การจับคู่โครโมโซม (synapsis)
ความผิดปกติของยีนและโครโมโซม
ความผิดปกติของยีนและโครโมโซมอาจเกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ เช่น การกลายพันธุ์ การได้รับสารพิษ เป็นต้น ความผิดปกติของยีนและโครโมโซมอาจทำให้เกิดโรคต่างๆ ได้ เช่น โรคธาลัสซีเมีย โรคดาวน์ซินโดรม เป็นต้น
สรุป
ยีนและโครโมโซมเป็นหน่วยพื้นฐานของพันธุกรรม ยีนเป็นหน่วยย่อยของโครโมโซม โครโมโซมประกอบด้วยยีนหลายๆ ยีน ยีนแต่ละยีนจะควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมเพียงหนึ่งลักษณะเท่านั้น ยีนและโครโมโซมจะถูกถ่ายทอดจากพ่อแม่ไปยังลูกหลานผ่านทางเซลล์สืบพันธุ์ ความผิดปกติของยีนและโครโมโซมอาจทำให้เกิดโรคต่างๆ ได้