สนามแม่เหล็ก (Magnetic field) คือ บริเวณรอบๆ แม่เหล็กที่เหนี่ยวนำให้ประจุไฟฟ้าเคลื่อนที่ได้ สนามแม่เหล็กสามารถตรวจวัดได้ด้วยเข็มทิศ
สมบัติของสนามแม่เหล็ก
- มีทิศและขนาด
- แรงกระทำต่อประจุไฟฟ้าเคลื่อนที่
- แรงกระทำต่อแท่งแม่เหล็ก
ทิศของสนามแม่เหล็ก
ทิศของสนามแม่เหล็กสามารถกำหนดได้จากกฎมือขวา ดังนี้
- กำมือขวาให้นิ้วหัวแม่มือชี้ไปในทิศของกระแสไฟฟ้า
- ปลายนิ้วที่เหลือจะชี้ไปในทิศของสนามแม่เหล็ก
ขนาดของสนามแม่เหล็ก
ขนาดของสนามแม่เหล็กสามารถวัดได้จากปริมาณที่เรียกว่า สนามแม่เหล็กเหนี่ยวนำ (B) หน่วยของสนามแม่เหล็กเหนี่ยวนำคือ เทสลา (T)
แรงกระทำต่อประจุไฟฟ้าเคลื่อนที่
ประจุไฟฟ้าเคลื่อนที่ในสนามแม่เหล็กจะกระทำด้วยแรงที่เรียกว่า แรงแม่เหล็ก แรงแม่เหล็กมีทิศขนานกับสนามแม่เหล็กและขนานกับความเร็วของประจุไฟฟ้า
แรงกระทำต่อแท่งแม่เหล็ก
แท่งแม่เหล็กในสนามแม่เหล็กจะกระทำด้วยแรงที่เรียกว่า แรงแม่เหล็กระหว่างแท่งแม่เหล็ก แรงแม่เหล็กระหว่างแท่งแม่เหล็กมีทิศทางดึงดูดหรือผลักขึ้นอยู่กับขั้วของแท่งแม่เหล็ก
แหล่งกำเนิดสนามแม่เหล็ก
แหล่งกำเนิดสนามแม่เหล็ก ได้แก่
- แม่เหล็ก
- กระแสไฟฟ้า
- การเปลี่ยนสนามแม่เหล็ก
ประโยชน์ของสนามแม่เหล็ก
สนามแม่เหล็กมีประโยชน์มากมาย เช่น
- ใช้ในการผลิตมอเตอร์
- ใช้ในการผลิตเครื่องกำเนิดไฟฟ้า
- ใช้ในการนำทาง
- ใช้ในการทางการแพทย์
สรุป
สนามแม่เหล็กเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่มีทั้งประโยชน์และอันตราย จำเป็นต้องเข้าใจหลักการของสนามแม่เหล็กเพื่อใช้ประโยชน์จากสนามแม่เหล็กได้อย่างปลอดภัย
ตัวอย่างของสนามแม่เหล็ก
- สนามแม่เหล็กของโลก
- สนามแม่เหล็กของขดลวดที่มีกระแสไฟฟ้าไหลผ่าน
- สนามแม่เหล็กของแท่งแม่เหล็ก
- สนามแม่เหล็กของสนามแม่เหล็กไฟฟ้า
คำถามที่พบบ่อย
- สนามแม่เหล็กของโลกเกิดจากอะไร?
สนามแม่เหล็กของโลกเกิดจากกระแสไฟฟ้าไหลเวียนภายในชั้นเนื้อโลก
- สนามแม่เหล็กมีประโยชน์อะไรบ้าง?
สนามแม่เหล็กมีประโยชน์มากมาย เช่น ใช้ในการนำทาง ใช้ในการทางการแพทย์ ใช้ในการผลิตมอเตอร์ เป็นต้น
- สนามแม่เหล็กมีอันตรายอย่างไร?
สนามแม่เหล็กมีอันตรายต่อร่างกายมนุษย์ เช่น ทำให้เกิดภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ ทำให้เกิดโรคมะเร็ง เป็นต้น
- การป้องกันอันตรายจากสนามแม่เหล็กควรทำอย่างไร?
เพื่อป้องกันอันตรายจากสนามแม่เหล็ก ควรอยู่ห่างจากแหล่งกำเนิดสนามแม่เหล็ก สวมใส่ชุดป้องกันสนามแม่เหล็ก ใช้วัสดุที่มีสนามแม่เหล็กน้อย