ความเข้มข้นของสารละลาย (concentration) คือ ปริมาณของสารละลายที่ละลายอยู่ในตัวทำละลาย โดยทั่วไปจะแสดงเป็นร้อยละโดยมวล (% m/m), ร้อยละโดยปริมาตร (% v/v), หรือโมลาร์ (M)
ร้อยละโดยมวล (% m/m)
ร้อยละโดยมวลของสารละลาย คือ ปริมาณของสารละลายที่ละลายอยู่ในตัวทำละลาย แสดงเป็นร้อยละของมวลรวมของสารละลายนั้น
ร้อยละโดยมวลสามารถคำนวณได้จากสูตรต่อไปนี้
ร้อยละโดยมวล = (มวลของสารละลาย / มวลรวมของสารละลาย) x 100
ตัวอย่างการคำนวณร้อยละโดยมวล
- คำนวณร้อยละโดยมวลของโซเดียมคลอไรด์ (NaCl) ที่อยู่ในสารละลายโซเดียมคลอไรด์ 5% (w/w)
มวลของสารละลาย = 100 g
มวลของโซเดียมคลอไรด์ = 5 g
มวลรวมของสารละลาย = 100 g + 5 g = 105 g
ร้อยละโดยมวลของโซเดียมคลอไรด์ = (5 g / 105 g) x 100
= 4.76%
ร้อยละโดยปริมาตร (% v/v)
ร้อยละโดยปริมาตรของสารละลาย คือ ปริมาณของสารละลายที่ละลายอยู่ในตัวทำละลาย แสดงเป็นร้อยละของปริมาตรรวมของสารละลายนั้น
ร้อยละโดยปริมาตรสามารถคำนวณได้จากสูตรต่อไปนี้
ร้อยละโดยปริมาตร = (ปริมาตรของสารละลาย / ปริมาตรรวมของสารละลาย) x 100
ตัวอย่างการคำนวณร้อยละโดยปริมาตร
- คำนวณร้อยละโดยปริมาตรของแอลกอฮอล์ (Ethanol) ที่อยู่ในสารละลายแอลกอฮอล์ 70% (v/v)
ปริมาตรของสารละลาย = 100 mL
ปริมาตรของแอลกอฮอล์ = 70 mL
ปริมาตรรวมของสารละลาย = 100 mL + 70 mL = 170 mL
ร้อยละโดยปริมาตรของแอลกอฮอล์ = (70 mL / 170 mL) x 100
= 41.18%
โมลาร์ (M)
โมลาร์ของสารละลาย คือ ปริมาณของสารละลายที่ละลายอยู่ใน 1 ลิตรของสารละลายนั้น
โมลาร์สามารถคำนวณได้จากสูตรต่อไปนี้
โมลาร์ = (จำนวนโมลของสารละลาย / ปริมาตรของสารละลาย)
ตัวอย่างการคำนวณโมลาร์
- คำนวณโมลาร์ของโซเดียมคลอไรด์ (NaCl) ที่อยู่ในสารละลายโซเดียมคลอไรด์ 0.1 M
จำนวนโมลของโซเดียมคลอไรด์ = 0.1 mol
ปริมาตรของสารละลาย = 1 L
โมลาร์ของโซเดียมคลอไรด์ = (0.1 mol / 1 L)
= 0.1 M
สรุปได้ว่า ความเข้มข้นของสารละลายเป็นค่าที่ใช้แสดงปริมาณของสารละลายที่ละลายอยู่ในตัวทำละลาย โดยทั่วไปจะแสดงเป็นร้อยละโดยมวล (% m/m), ร้อยละโดยปริมาตร (% v/v), หรือโมลาร์ (M)