ร้อยละโดยมวลของธาตุ (percentage by mass of an element) คือ ปริมาณของธาตุหนึ่งๆ ในสารประกอบที่แสดงเป็นร้อยละของมวลรวมของสารประกอบนั้น
ร้อยละโดยมวลของธาตุสามารถคำนวณได้จากสูตรต่อไปนี้
ร้อยละโดยมวลของธาตุ = (มวลของธาตุ / มวลรวมของสารประกอบ) x 100
ตัวอย่างการคำนวณร้อยละโดยมวลของธาตุ
- คำนวณร้อยละโดยมวลของธาตุคาร์บอน (C) ในสารประกอบคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2)
มวลของธาตุคาร์บอน = 12.011 g
มวลของธาตุออกซิเจน = 15.999 g
มวลรวมของสารประกอบคาร์บอนไดออกไซด์ = 12.011 g + 15.999 g = 28.01 g
ร้อยละโดยมวลของธาตุคาร์บอน = (12.011 g / 28.01 g) x 100
= 42.86%
- คำนวณร้อยละโดยมวลของธาตุไฮโดรเจน (H) ในสารประกอบน้ำ (H2O)
มวลของธาตุไฮโดรเจน = 2 x 1.008 g = 2.016 g
มวลของธาตุออกซิเจน = 15.999 g
มวลรวมของสารประกอบน้ำ = 2.016 g + 15.999 g = 18.015 g
ร้อยละโดยมวลของธาตุไฮโดรเจน = (2.016 g / 18.015 g) x 100
= 11.20%
สรุปได้ว่า ร้อยละโดยมวลของธาตุเป็นค่าที่ใช้แสดงปริมาณของธาตุหนึ่งๆ ในสารประกอบที่แสดงเป็นร้อยละของมวลรวมของสารประกอบนั้น สามารถใช้เปรียบเทียบปริมาณของธาตุในสารประกอบต่างๆ กันได้