พันธะโคเวเลนต์ (Covalent bond) เป็นพันธะเคมีที่เกิดจากอะตอมของธาตุที่ไม่โลหะ 2 อะตอมใช้เวเลนซ์อิเล็กตรอนร่วมกันเพื่อทำให้เวเลนซ์อิเล็กตรอนของทั้งสองอะตอมครบ 8 ตัว พันธะโคเวเลนต์เป็นพันธะที่เกิดจากแรงดึงดูดระหว่างอิเล็กตรอนคู่ร่วมพันธะกับนิวเคลียสของอะตอมคู่ร่วมพันธะ
การเกิดพันธะโคเวเลนต์
การเกิดพันธะโคเวเลนต์เกิดขึ้นเมื่ออะตอมของธาตุที่ไม่โลหะ 2 อะตอมมาอยู่ใกล้กัน อะตอมของธาตุที่ไม่โลหะมีอิเล็กตรอนในวงโคจรนอกสุด (เวเลนซ์อิเล็กตรอน) ไม่ครบ 8 ตัว อะตอมของธาตุทั้งสองอะตอมจึงจะพยายามใช้เวเลนซ์อิเล็กตรอนร่วมกันเพื่อให้เวเลนซ์อิเล็กตรอนของทั้งสองอะตอมครบ 8 ตัว
ประเภทของพันธะโคเวเลนต์
พันธะโคเวเลนต์แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
พันธะโคเวเลนต์แบบไม่มีขั้ว เกิดขึ้นเมื่ออะตอมของธาตุที่ไม่โลหะ 2 อะตอมที่มีอิเล็กโทรเนกาติวิตีเท่ากันใช้เวเลนซ์อิเล็กตรอนร่วมกันอย่างเท่าเทียมกัน ส่งผลให้อิเล็กตรอนคู่ร่วมพันธะอยู่ตรงกลางระหว่างอะตอมของธาตุทั้งสองอะตอม
พันธะโคเวเลนต์แบบมีขั้ว เกิดขึ้นเมื่ออะตอมของธาตุที่ไม่โลหะ 2 อะตอมที่มีอิเล็กโทรเนกาติวิตีไม่เท่ากันใช้เวเลนซ์อิเล็กตรอนร่วมกัน ส่งผลให้อิเล็กตรอนคู่ร่วมพันธะจะเคลื่อนที่เข้าหาอะตอมของธาตุที่มีอิเล็กโทรเนกาติวิตีมากกว่า ส่งผลให้อะตอมของธาตุที่มีอิเล็กโทรเนกาติวิตีมากกว่าจะมีประจุลบเล็กน้อย และอะตอมของธาตุที่มีอิเล็กโทรเนกาติวิตีน้อยกว่าจะมีประจุบวกเล็กน้อย
สมบัติของสารประกอบโคเวเลนต์
สารประกอบโคเวเลนต์มีสมบัติดังนี้
- ไม่ละลายน้ำ สารประกอบโคเวเลนต์จะไม่แตกตัวเป็นไอออนเมื่อละลายน้ำ ส่งผลให้สารประกอบโคเวเลนต์ไม่นำไฟฟ้าเมื่อละลายน้ำ
- ไม่เป็นตัวนำไฟฟ้า สารประกอบโคเวเลนต์ไม่สามารถเป็นตัวนำไฟฟ้าได้ เนื่องจากไม่มีอิเล็กตรอนที่เคลื่อนที่ได้อย่างอิสระ
- มีจุดหลอมเหลวและจุดเดือดต่ำ สารประกอบโคเวเลนต์จะมีโครงสร้างผลึกที่อ่อนแอกว่าสารประกอบไอออนิก ส่งผลให้สารประกอบโคเวเลนต์มีจุดหลอมเหลวและจุดเดือดต่ำ
- ไม่เปราะ สารประกอบโคเวเลนต์จะไม่แตกหักได้ง่ายเมื่อได้รับแรงกระแทก เนื่องจากแรงดึงดูดระหว่างอะตอมของธาตุทั้งสองอะตอมเป็นแรงดึงดูดแบบโคเวเลนต์ ซึ่งจะคงอยู่แม้จะมีการเคลื่อนที่ของอะตอม
ตัวอย่างสารประกอบโคเวเลนต์
- น้ำ (H2O)
- แอมโมเนีย (NH3)
- มีเทน (CH4)
- คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2)
- อีเทน (C2H4)
ประโยชน์ของสารประกอบโคเวเลนต์
สารประกอบโคเวเลนต์มีประโยชน์ในหลายด้าน เช่น
- ใช้ในการสังเคราะห์สารประกอบเคมี
- ใช้เป็นสารตั้งต้นในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น อุตสาหกรรมพลาสติก อุตสาหกรรมยาง อุตสาหกรรมยา
- ใช้เป็นสารประกอบทางการแพทย์ เช่น ยารักษาโรค
สรุป
พันธะโคเวเลนต์เป็นพันธะเคมีที่เกิดจากอะตอมของธาตุที่ไม่โลหะ 2 อะตอมใช้เวเลนซ์อิเล็กตรอนร่วมกันเพื่อทำให้เวเลนซ์อิเล็กตรอนของทั้งสองอะตอมครบ 8 ตัว พันธะโคเวเลนต์แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ พันธะโคเวเลนต์แบบไม่มีขั้ว และพันธะโคเวเลนต์แบบมีขั้ว สารประกอบโคเวเลนต์มีสมบัติดังนี้ ไม่ละลายน้ำ ไม่เป็นตัวนำไฟฟ้า มีจุดหลอมเหลวและจุดเดือดต่ำ ไม่เปราะ