ปฏิกิริยานิวเคลียร์ (Nuclear reaction) คือ กระบวนการที่นิวเคลียสของอะตอมหนึ่งหรือมากกว่าหนึ่งทำปฏิกิริยากัน ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขององค์ประกอบหรือระดับพลังงานของนิวเคลียส ปฏิกิริยานิวเคลียร์แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ ดังนี้
ปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิชชัน (Nuclear fission) คือ ปฏิกิริยานิวเคลียร์ที่นิวเคลียสของอะตอมหนักแตกตัวออกเป็นนิวเคลียสของอะตอมเบากว่า 2 นิวเคลียสหรือมากกว่านั้น ร่วมกับการปล่อยอนุภาคและพลังงานออกมาเป็นจำนวนมาก ปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิชชันเป็นปฏิกิริยาที่ปล่อยพลังงานออกมาเป็นจำนวนมาก จึงสามารถนำมาใช้เป็นแหล่งพลังงานในการผลิตไฟฟ้าและอาวุธนิวเคลียร์ได้
ปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิวชัน (Nuclear fusion) คือ ปฏิกิริยานิวเคลียร์ที่นิวเคลียสของอะตอมเบามารวมตัวกันเป็นนิวเคลียสของอะตอมหนักกว่า ร่วมกับการปล่อยอนุภาคและพลังงานออกมาเป็นจำนวนมาก ปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิวชันเป็นปฏิกิริยาที่ปล่อยพลังงานออกมาเป็นจำนวนมาก จึงสามารถนำมาใช้เป็นแหล่งพลังงานในอนาคต
สรุป
ปฏิกิริยานิวเคลียร์เป็นกระบวนการที่นิวเคลียสของอะตอมหนึ่งหรือมากกว่าหนึ่งทำปฏิกิริยากัน ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขององค์ประกอบหรือระดับพลังงานของนิวเคลียส ปฏิกิริยานิวเคลียร์แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ ดังนี้ ปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิชชัน และปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิวชัน