ผลได้ร้อยละ (Percentage Yield) คือ อัตราส่วนระหว่างปริมาณผลิตภัณฑ์ที่ได้จากปฏิกิริยาเคมีจริง กับปริมาณผลิตภัณฑ์ที่ได้จากปฏิกิริยาเคมีสมบูรณ์ คูณด้วย 100
สูตรการคำนวณผลได้ร้อยละ
ผลได้ร้อยละ = (ปริมาณผลิตภัณฑ์จริง / ปริมาณผลิตภัณฑ์สมบูรณ์) * 100
ตัวอย่างการคำนวณผลได้ร้อยละ
สมการเคมีต่อไปนี้แสดงปฏิกิริยาระหว่างแก๊สไฮโดรเจน (H2) และแก๊สออกซิเจน (O2) เกิดเป็นน้ำ (H2O)
1 | 2H2 + O2 → 2H2O |
จากสมการเคมีนี้ เราสามารถคำนวณปริมาณผลิตภัณฑ์สมบูรณ์ได้ดังนี้
ปริมาณผลิตภัณฑ์สมบูรณ์ = ปริมาณสารตั้งต้น * อัตราส่วนโมลาร์
1 | ปริมาณผลิตภัณฑ์สมบูรณ์ = 2 mol H2 * 2 mol H2O / 2 mol H2 |
1 | ปริมาณผลิตภัณฑ์สมบูรณ์ = 4 mol H2O |
สมมติว่าจากการทดลองเคมี พบว่าได้น้ำ 3.5 mol ผลได้ร้อยละของปฏิกิริยาเคมีนี้จึงเท่ากับ
1 | ผลได้ร้อยละ = (3.5 mol H2O / 4 mol H2O) * 100 |
1 | ผลได้ร้อยละ = 87.5 % |
ดังนั้น ผลได้ร้อยละของปฏิกิริยาเคมีนี้ คือ 87.5 % หมายความว่า จากการทดลองเคมีนี้ ได้น้ำจริง 87.5 % ของน้ำที่เป็นไปได้ทั้งหมด
ประโยชน์ของผลได้ร้อยละ
ผลได้ร้อยละมีประโยชน์ในการ
- วัดประสิทธิภาพของปฏิกิริยาเคมี
- ตรวจสอบความถูกต้องของการทดลองเคมี
- ใช้ในการควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์
สรุป
ผลได้ร้อยละเป็นอัตราส่วนระหว่างปริมาณผลิตภัณฑ์ที่ได้จากปฏิกิริยาเคมีจริง กับปริมาณผลิตภัณฑ์ที่ได้จากปฏิกิริยาเคมีสมบูรณ์ คูณด้วย 100 ผลได้ร้อยละมีประโยชน์ในการวัดประสิทธิภาพของปฏิกิริยาเคมี ตรวจสอบความถูกต้องของการทดลองเคมี และใช้ในการควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์