ฟิสิกส์ ม.5 การเลี้ยวเบนของแสงผ่านเกรตติง

การเลี้ยวเบนของแสงผ่านเกรตติง เป็นการแพร่กระจายของแสงเมื่อแสงผ่านแผ่นที่มีรอยบากเล็กๆ จำนวนมาก ทำให้เกิดแถบสว่างสลับที่ตำแหน่งต่างๆ บนฉากรับภาพ ปรากฏการณ์นี้อธิบายได้ด้วยทฤษฎีคลื่นของแสง โดยแสงที่ผ่านรอยบากจะเกิดการแทรกสอดกันของคลื่นแสงจากจุดต่างๆ บนรอยบาก ทำให้เกิดแถบสว่างสลับที่ตำแหน่งต่างๆ บนฉากรับภาพ

สมการการเลี้ยวเบนของแสงผ่านเกรตติง

ตำแหน่งของแถบสว่างบนฉากรับภาพให้หาได้จากสมการ

1
d sin θ = m λ

โดย

  • d คือ ระยะห่างระหว่างรอยบากสองรอยที่อยู่ติดกัน
  • θ คือ มุมที่แสงออกจากเกรตติง
  • m คือ จำนวนของแถบสว่าง (m = 0, 1, 2, …)
  • λ คือ ความยาวคลื่นของแสง

ความแตกต่างจากการเลี้ยวเบนของแสงผ่านสลิตเดี่ยว

การเลี้ยวเบนของแสงผ่านเกรตติงมีความแตกต่างจากการเลี้ยวเบนของแสงผ่านสลิตเดี่ยว ตรงที่เกรตติงมีรอยบากจำนวนมาก ทำให้จำนวนแถบสว่างบนฉากรับภาพมากขึ้น และแถบสว่างจะแคบลง

การประยุกต์ใช้การเลี้ยวเบนของแสงผ่านเกรตติง

การเลี้ยวเบนของแสงผ่านเกรตติงมีการนำประยุกต์ใช้ในด้านต่างๆ เช่น

  • การสร้างแถบสีของดิสก์นิโคลัส
  • การวัดความยาวคลื่นของแสง
  • การสร้างเครื่องแยกแสง
  • การสร้างเครื่องวัดความกว้างของลำแสง
  • การสร้างเครื่องวัดความหนาแน่นของอากาศ

ตัวอย่างการเลี้ยวเบนของแสงผ่านเกรตติง

เมื่อแสงจากแหล่งกำเนิดแสงสีขาวผ่านเกรตติง จะเกิดแถบสีบนฉากรับภาพ เนื่องจากแสงสีขาวประกอบด้วยแสงหลายความยาวคลื่น แต่ละความยาวคลื่นจะเกิดการเลี้ยวเบนด้วยมุมที่แตกต่างกัน ทำให้เกิดแถบสีต่างๆ บนฉากรับภาพ

สรุป

การเลี้ยวเบนของแสงผ่านเกรตติงเป็นปรากฏการณ์ที่อธิบายได้ด้วยทฤษฎีคลื่นของแสง มีประโยชน์ในหลายด้าน เช่น การสร้างแถบสี การตรวจวัดความยาวคลื่นของแสง เป็นต้น