ฟิสิกส์ ม.5 ความถี่ธรรมชาติและการสั่นพ้อง

ความถี่ธรรมชาติ

ความถี่ธรรมชาติ (Natural Frequency) คือ ความถี่ของการสั่นที่วัตถุจะสั่นเมื่อไม่มีแรงภายนอกมากระทำ

สมการความถี่ธรรมชาติ

ความถี่ธรรมชาติของวัตถุที่มีมวล m ผูกติดกับสปริงที่มีค่าคงที่ความยืดหยุ่น k มีค่าดังนี้

1
ω = √(k / m)

โดยที่

  • ω คือ ความถี่เชิงมุมของความถี่ธรรมชาติ
  • k คือ ค่าคงที่ความยืดหยุ่นของสปริง
  • m คือ มวลของวัตถุ

ความถี่ธรรมชาติของลูกตุ้มอย่างง่าย

ความถี่ธรรมชาติของลูกตุ้มอย่างง่ายที่มีมวล m ผูกติดกับเส้นเชือกหรือลวดยาว l มีค่าดังนี้

1
ω = √(g / l)

โดยที่

  • ω คือ ความถี่เชิงมุมของความถี่ธรรมชาติ
  • g คือ ความเร่งเนื่องจากความโน้มถ่วงของโลก (9.81 m/s^2)
  • l คือ ความยาวของเส้นเชือกหรือลวด (m)

สั่นพ้อง

สั่นพ้อง (Resonance) คือ ปรากฏการณ์ที่วัตถุจะเกิดการแกว่งด้วยพลังงานมากขึ้นเมื่อได้รับแรงกระตุ้นที่มีความถี่เท่ากับความถี่ธรรมชาติของวัตถุ

ตัวอย่างการเกิดสั่นพ้อง

ตัวอย่างการเกิดสั่นพ้อง ได้แก่

  • การแกว่งของสายกีตาร์ เมื่อเราดีดสายกีตาร์ จะเกิดแรงกระตุ้นที่มีความถี่เท่ากับความถี่ธรรมชาติของสายกีตาร์ ทำให้สายกีตาร์เกิดการสั่นด้วยพลังงานมากขึ้น
  • การแตกของแก้ว เมื่อเราส่งเสียงที่มีความถี่เท่ากับความถี่ธรรมชาติของแก้ว จะทำให้แก้วเกิดการสั่นด้วยพลังงานมากขึ้น จนแก้วแตกในที่สุด
  • การโยนหินลงบ่อน้ำ เมื่อเราโยนหินลงบ่อน้ำ จะเกิดคลื่นกระเพื่อมบนผิวน้ำ โดยคลื่นกระเพื่อมจะมีความถี่เท่ากับความถี่ธรรมชาติของผิวน้ำ

สรุป

ความถี่ธรรมชาติคือความถี่ของการสั่นที่วัตถุจะสั่นเมื่อไม่มีแรงภายนอกมากระทำ สั่นพ้องคือปรากฏการณ์ที่วัตถุจะเกิดการแกว่งด้วยพลังงานมากขึ้นเมื่อได้รับแรงกระตุ้นที่มีความถี่เท่ากับความถี่ธรรมชาติของวัตถุ