ตัวเก็บประจุ คืออุปกรณ์ทางไฟฟ้าที่เก็บประจุไฟฟ้า ประกอบด้วยแผ่นโลหะสองแผ่นที่มีฉนวนไฟฟ้าคั่นระหว่างกัน แผ่นโลหะที่แต่ละด้านของตัวเก็บประจุเรียกว่าแผ่นประจุ ฉนวนไฟฟ้าที่อยู่ระหว่างแผ่นประจุเรียกว่าตัวนำไฟฟ้า
ตัวเก็บประจุสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ
- ตัวเก็บประจุแบบแผ่น ประกอบด้วยแผ่นโลหะสองแผ่นที่วางขนานกันโดยมีฉนวนไฟฟ้าคั่นระหว่างกัน
- ตัวเก็บประจุแบบทรงกระบอก ประกอบด้วยแผ่นโลหะที่พันเป็นทรงกระบอกโดยมีฉนวนไฟฟ้าคั่นระหว่างกัน
ตัวเก็บประจุมีคุณสมบัติสำคัญ 2 ประการ คือ
- ความจุ (Capacitance) คือปริมาณประจุไฟฟ้าที่ตัวเก็บประจุสามารถเก็บได้
- แรงดันไฟฟ้า (Voltage) คือความแตกต่างของศักย์ไฟฟ้าระหว่างแผ่นประจุ
สมการความจุของแผ่นตัวเก็บประจุคือ
1 | C = εA / d |
โดยที่
- C คือ ความจุของตัวเก็บประจุ (ฟารัด)
- ε คือ ค่าคงที่ไดอิเล็กตริกของฉนวนไฟฟ้า (ฟารัดต่อเมตร)
- A คือ พื้นที่ของแผ่นประจุ (ตารางเมตร)
- d คือ ระยะห่างระหว่างแผ่นประจุ (เมตร)
ตัวเก็บประจุมีประโยชน์มากมายในวงจรไฟฟ้า เช่น
- ใช้เก็บประจุไฟฟ้าสำหรับจ่ายไฟให้กับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
- ใช้กรองสัญญาณรบกวน
- ใช้สร้างวงจรออสซิลเลเตอร์
- ใช้สร้างวงจรกรองความถี่
ตัวเก็บประจุมีบทบาทสำคัญในวงจรไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ