ฟิสิกส์ ม.4 แรงและการเปลี่ยนโมเมนตัม

แรง (force) คือ ปฏิกิริยาระหว่างวัตถุสองวัตถุที่พยายามทำให้วัตถุทั้งสองเคลื่อนที่หรือเปลี่ยนความเร็ว แรงเป็นปริมาณเวกเตอร์ ประกอบด้วยขนาดและทิศทาง

สูตรคำนวณแรง

1
F = ma

โดยที่

  • F คือ แรง (N)
  • m คือ มวลของวัตถุ (kg)
  • a คือ อัตราเร่งของวัตถุ (m/s^2)

ทิศทางของแรง

ทิศทางของแรงจะขนานกับทิศทางของอัตราเร่ง

ประเภทของแรง

แรงสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามลักษณะของแรง ดังนี้

  • แรงสัมผัส คือ แรงที่กระทำระหว่างวัตถุสองวัตถุที่สัมผัสกัน เช่น แรงดึง แรงผลัก แรงเสียดทาน
  • แรงไม่สัมผัส คือ แรงที่กระทำระหว่างวัตถุสองวัตถุที่ไม่มีการสัมผัสกัน เช่น แรงโน้มถ่วง แรงแม่เหล็ก

แรงและการเปลี่ยนโมเมนตัม

แรงเป็นสาเหตุที่ทำให้โมเมนตัมเปลี่ยนแปลง กฎการอนุรักษ์โมเมนตัมระบุว่าโมเมนตัมทั้งหมดของระบบจะคงอยู่ตลอดไป หมายความว่าถ้ามีแรงกระทำต่อวัตถุหนึ่ง วัตถุอื่นในระบบจะต้องได้รับแรงกระทำที่มีขนาดและทิศทางตรงกันข้ามเพื่อให้โมเมนตัมทั้งหมดของระบบยังคงอยู่

ตัวอย่างการเปลี่ยนโมเมนตัม

  • รถยนต์เบรกกะทันหัน ทำให้โมเมนตัมของรถยนต์ลดลง โมเมนตัมของผู้โดยสารในรถยนต์จึงเพิ่มขึ้นในทิศทางตรงกันข้าม
  • ผู้เล่นฟุตบอลเตะลูกฟุตบอล ทำให้โมเมนตัมของฟุตบอลเพิ่มขึ้น โมเมนตัมของผู้เล่นฟุตบอลจึงลดลงในทิศทางตรงกันข้าม
  • ถุงมือเบสบอลดูดซับแรงปะทะจากลูกเบสบอล ทำให้โมเมนตัมของถุงมือเบสบอลเพิ่มขึ้น โมเมนตัมของลูกเบสบอลจึงลดลงในทิศทางตรงกันข้าม

สรุป

แรงเป็นสาเหตุที่ทำให้โมเมนตัมเปลี่ยนแปลง กฎการอนุรักษ์โมเมนตัมระบุว่าโมเมนตัมทั้งหมดของระบบจะคงอยู่ตลอดไป